Testuak

Izenak izana berea baldin badu, izan, izango da nonbait isiltasunik. Gizarte zaratatsu honetan, ordea, geroz eta nekezagoa da isiltasuna aurkitzea gure inguruan eta barnean. Zarata harresi gogor bihurtu dugu: muga. Harrabotsak, burrunbak eta iskanbilak inguratzen gaituzte, eta zalapartaka bizi gara, denboraren murruari, sufrimenduari eta bakardadeari kolpeka.

Joker filma ikusi genuen aretoan dena hasi zen ondo: jendeak jateari utzi zion eta isiltasun sakonak inguratu gintuen, non zauden ahaztu, eta istorioan murgiltzen zaituen horietakoak. Amaitu ere, miresmenezko txalo zaparradaz amaitu zen filmik tristeenen artean kokatu daitekeen maisulan hori.

Aitaren baratza zen nire haurtzaroko lur ederrenetako bat. Kartografo baten modura antolatzen zuen geografia txikia, eta meteorologo adituenak baino zehatzago aztertu zeruaren zeinuak, esker oneko lur eremu emankorra zaindu eta babesteko

Mendi aldean jaioa izanda, horixe izan da nire haurtzaroko paisaia, eta, agian, horregatik sorgintzen nau horrenbeste itsasoak: udan, ertzetik begiratzen diot ur hotz urdinari, eta magalean izaten dudan liburuko orrien luzapen bihurtzen da, begirada eta pentsamenduen kulunka; neguan, labarretik gerturatzen naiz ipar haizeak ausart bihurtzen duen lur bustiaren orrora.

Idazle baten lanera gerturatzen garenean, bi mundu ezberdintzen ditugu, sarritan uztarturik ageri direnak. Alde batetik, idazlearen begirada dago, mundua eta bizitzaren ñabardurak ikusteko duen sentiberatasuna. Bestetik, hautemandakoa adierazteko duen gaitasuna. Biek bat egiten dutenean, jostun baten moduan edukia dagokion adierazpenez egoki janzten duenean hartzen du idazleak literaturaren bidea.

Franz Kafkaren berri, azkenekoz, Alice Herz-Sommer-en biografian izan nuen. Bere haurtzaroko oroitzapenetan, lore-sorta bat eskuetan zuela bisitan joaten zitzaien gizon gozo, alai eta umezale gisa gogoratzen du idazlea, “betiereko haur bat”. Piano-jotzailearen oroitzapena nire idazlearen irudiari erantsi diot beroki bero baten modura, jakitun izanda bere narrazioetako munduak atzean zuen gizona sufrimenduz betetakoa zela.

Lehengo irailean, lau urteko mutiko ilehoria gerturatu zitzaidan kafe makinaren ondoan zain nengoela. Negar-malkotan, ostikoka, bere burua lurrera jaurtitzen zuen haserre bizian. Harridura bainoago gupida sortzen zuen inguruan, baina haren zaintzailea, Estitxu, lasai zegoen.

In memoriam

Zeinen latza maisu eta, batez ere, lagun maite bati buruzko testua orainaldian ontzen hasi eta iraganean idatzi beharra…

–Eguneko lehen kasua, zuentzat.

Ez zen egunekoa bakarrik, nire lehen kasua ere bazen, aste hartan bertan igaro bainintzen atezaindegitik ikertzaileen taldera; ez dohain berezirik nuelako, baizik eta urtean zehar gure bulegoko ertz guztiak menperatu zituen soraiotasuna abuztuaren lehen astean, oporren lasaitasunez mozorrotzen zelako. Juanek ere ezer larririk ez gertatzearekin egiten zuen amets, edozein gertaerak eskatutako diligentziak irailera erraz atzeratzeko aukerarekin.

“Our gaze is submarine”

Duela urte batzuk surflari batek esan zidan argiak erakusten ziola olatuaren sakonera; argiak, ur-azala, arnasbidea. Itsas barnetik jaurtitako begirada ederra bezain zirraragarria da haur batek gure ur gazi eta gordinetatik emandakoa.

Aurtengo udan, maiz aritu da abesten Nina Simone gure sukaldean. Berak zioen askatasuna beldurrik gabeko lurraldea zela eta ondotxo zekien ez zela herrialde horretan bizi, etxe barruan baitzuen, maite zuela zioen gizonarengan, bere izuaren jatorria.